» تقسیم بندی حافظه و انواع آن

به طور کلی افراد در یادگیری، مطالعه و نگهداشتن مطالب در ذهنشان به 4 دسته که در حقیقت نماینده 4 نوع حافظه اند، تقسیم می شوند:

1. حافظه شنیداری (سمعی)

2. حافظه دیداری (بصری)

3. حافظه نوشتاری (یدی)

4. حافظه حسابگرانه (آماری)

مطلب مرتبط خواص و فواید انبه برای بدن

باید یاد آور شد بسیاری از مردم هنوز این 4 حافظه را نمی شناسند و حتی نمی دانند کدام یک از آنها در وجودشان قوی تر است. البته گاه ترکیبی از 2 یا 3 نوع حافظه در موضوعات مختلف علمی در فرد موجود است که باید آنها را شناخت و در جهت تقویتشان گام برداشت.

حافظه شنیداری (سمعی)

افرادی که از راه شنیدن و تمرکز شنیداری به مرحله یادگیری پایدار میرسند، دارای حافظه شنیداری اند. این افراد دقیق تر از بقیه به صدای های جهان پیرامون گوش میدهند و تشخیص صداها نیز برایشان آسان تر است؛ بدین سبب وقتی کسی که یک یا دو بار با آنها سخن گفته، با آنان ارتباط تلفنی برقرار می کند، بی درنگ صدایش را تشخیص می دهند. اینان همیشه صداها، آهنگها، اصوات و گفت و گوها را با هم می سنجند و یادآور می شوند فلان صدا شبیه فلان چیز است؛ صدای این دو نفر شباهت دارد، این آهنگ را قبلا شنیده ام و چقدر دقيق کپی برداری شده است. این افراد در کودکی نیز قابل تشخیص اند. آنها در کودکی با صدای بلند سخن می گویند و میزان دقت و استماع مخاطب برایشان مهم است، حتی اگر مخاطب به دیدگانشان خیره شود، چنانچه احساس کنند به آنها توجه ندارد، معترض میشوند؛ سکوت پیشه می سازند یا لب به شکایت می گشایند. و اگر مخاطب بگوید به شما می نگریستم و به دقت گوش می کردم باور نمی کنند. این دسته از افراد هنگام تدریس معلم چشم ها را می بندند و به جایی خیره می شوند یا سر را پایین می اندازند و به دقت گوش می دهند. افزون بر این، گاه زیر لب سخنان استاد را تکرار می کنند. گاه معلمان محترم این افراد را به خطا از حالات یاد شده باز می دارند و کردارشان را نشانه بی توجهی می پندارند؛ در حالی که این حالات برای این گونه حافظه ها جز تمرکز معنایی ندارد.

آهنگ، طنین، سرعت، صلابت و کیفیت صدا برای این افراد بسیار مهم است. نابینایان بیش از دیگران از این حافظه بهره می برند و در حقیقت فقدان بینایی را با آن جبران می کنند.

حافظه دیداری (بصری)

افرادی که از راه دیدن و تمرکز روی صفحه و تصویر برداری از مطالب بهتر می آموزند، با دیدن تصاویر همه چیز را یادآوری می کنند و مطالب را دوباره به صحنه فعال ذهن خود می آورند، از این نوع حافظه برخوردارند. امروزه عقیده بر این است که بیش از 70 درصد آموخته ها و تجارب از طریق چشم به دست می آید. این دسته از افراد جهان را به صورت تصاویر ادراک می کنند و حتی آدرس ها را بر مبنای نشان های فیزیکی می آموزند. برای مثال به یاری نشانه های ذهنی که از اماکن اطراف، تابلوها، مغازه ها و ادارات می سازند، مکانی خاص را به خاطر می سپارند.

این افراد در کودکی نیز قابل تشخیص اند. یعنی وقتی تازه زبان می گشایند، هنگام گفت و گو با بزرگترها در چشمان طرف مقابل زل می زنند. جالب این است که وقتی طرف صحبتشان به چشم و چهره آنها نمی نگرد، با دستان کوچکشان چهره اش را سمت خویش می گردانند و می گویند: ببین! ببین! و تا مخاطب نگاهشان نکند، سخن نمی گویند. این گروه در دوران تحصیل به چهره استاد بسیار می نگرند و حتی گاه مطالب درس را با حرکات استاد کد گذاری می کنند و به حافظه می سپارند. این حافظه به راحتی قابل توسعه است. می توان بیشتر مطالب درسی را به یاری تصویر به یاد سپرد و هر صفحه را به صورت تصویری در حافظه نگهداری کرد.

بارها اتفاق افتاده است، هنگام بیرون آمدن از جلسه امتحان، دیده ایم دوستان ما درباره خاستگاه پرسشی خاص گفت و گو می کنند؛ برای مثال رضا به علی می گوید: سوال 5 از کجا آمد؟ علی نیز اظهار بی اطلاعی می کند. ولی سعید می گوید: صفحه 80. آنها به صفحه 80 مراجعه می کنند و پرسش و پاسخ را دقیقا می یابند. شاید خود سعید نیز نداند حافظه بصری یا دیداری فوق العاده ای دارد و اگر آن را تربیت و تقویت کند، در یادسپاری مطالب توفيق بیشتری می یابد.

حافظه نوشتاری (یدی)

افرادی که از راه نوشتن و لمس و دسته بندی منطبق بر ذوق خود بهتر یاد می گیرند، از حافظه نوشتاری بهره می برند. واکنش فیزیکی این افراد بیشتر است و جالب این است که در زمان تحصیل گاه سخنان معلم را به صورت جامع و با حداکثر توان یادداشت و نگهداری می کنند. البته تاثیر نوشتار بر یادگیری بدیهی است و بعضی افراد از این طریق بیشتر و کامل تر یاد می گیرند.

پیامبر اکرم(ص) می فرماید:

دانش سرکش است؛ آن را با نوشتن به بند کشید.

حافظه حسابگرانه (آماری)

این دسته از افراد اطلاعات آموخته شده را به قالب های کوچکتر تقسیم می کنند. جالب این است که گاه فقط بخش های مهم پاسخ یک پرسش را می آموزند و از مکانیسم درون آماری بهره می برند. این افراد مطالب تقسیم بندی شده را خیلی بهتر یاد می گیرند و به عملیات مرحله ای و فلوچارتی علاقه نشان می دهند.

تگ ها : حافظه انواع حافظه مغز ذهن یادگیری مطالعه

۰ نظر / ۷۸۵ بازدید