حفظ خاطرات و مطالب نیاز به شرایط فیزیولوژیکی مناسبی نظیر تغذیه خوب، جریان خون متعادل و رساندن اکسیژن به مقدار مناسب به مغز دارد. ولی حتی اگر این شرایط نیز ایجاد شوند، هنگامی که مغز خسته است به خاطر سپردن چیزها مشکل است. اگر شخص کار بیش از حدی انجام داده و خسته و عصبی باشد، ممکن است بتواند یک کار بدون احتیاج به تلاش فکری نظیر یادداشت برداشتن و یا نوشتن یک نامه را انجام دهد، ولی مسلما برای یادگیری در شرایط نامناسبی به سر می برد. داوطلبینی که خود را برای یک امتحان یا کنکور آماده می سازند، در حالی که کار بیش از حدى انجام می دهند، از درسهایی که در جریان این دوره به ایشان داده شده ، خاطرات کمی در ذهن خود دارند، که نشان دهنده واقعیت مورد بحث ماست.
بطور کلی از همان ساعات اول بیداری، مغز آماده بوده و انرژی ذهنی بیشتر از سایر اوقات دارد. بدین ترتیب نویسندگان صبحها راحت تر می نویسند و بعد از ظهر و شب ترجیح می دهند، نوشته های خود را بررسی کنند و یادداشت بردارند. از سوی دیگر آزمایشهای بسیاری روی محصلین انجام شده، تا درجه خستگی فکری ایشان در ساعات مختلف روز مشخص شود. برای این کار، از روش های دیکته، تمرینات ریاضی و آزمایش حساسیت پوستی استفاده شده است. همچنین مشاهده شده در جریان کلاس های صبح، دانش آموزان اشتباهات املایی کمتری دارند، سریعتر محاسبه می کنند و حساسیت لامسه ایشان بیشتر است، در نتیجه امکانات بیشتری در اختیار دارند.
در این مورد مثالی می زنیم؛ یک گروه از دانش آموزان که صبح قبل از شروع کلاس 40 غلط املایی داشته اند، تعداد اشتباهاتشان پس از گذشت یک ساعت از کلاس به 70 غلط ، بعد از دو ساعت به 190 غلط رسیده است. نتیجه این مشاهدات مشخص می کند که برای یادگیری مسئله ای ادبی یا علمی اساسا بایستی این عمل را در ساعات اولیه صبح انجام داد. در عین حال چون ضمير ناخودآگاه نقش بسیار مهمی در رابطه با یادگیری دارد، لذا بهتر است شبها قبل از خوابیدن، موضوع مورد صبح را سریعا بررسی کنید. این اصل که شامل یادگیری در هنگام صبح می باشد، مطمئنا بدون استثنا نیست. افرادی که عادت دارند تا دیر وقت شب کار کنند، غالبا صبح ها خسته بوده و در نتیجه برای اینکار آمادگی ندارند. در این رابطه، ساعات بعد از ظهر و شب برای آنها جهت به خاطر سپردن و کارهای حفظی بهتر است. از سوی دیگر کودکان که بایستی برخی از درس های خود را در منزل انجام دهند، بطور کلی ناچارند این کار را شب انجام دهند.
بنابراین باید آنها را وادار سازید تا تکالیف خود را همیشه قبل از شام و پس از یک استراحت تقریبا یک ساعته انجام دهند. و سرانجام، باید بدانید که چگونه از تمام لحظات روز برای به خاطر سپردن و تقویت موضوعات مورد مطالعه استفاده کنید. برای رسیدن به این مقصود، بهتر است توجه خود را جهت بدهید. در جمع تصاویر و افکاری که در ضمیرتان ظاهر می شود، گاهی اوقات، یکی از آنها به موضوعی که فکر شما را مشغول ساخته مربوط می شود. در این حالت شما متوقف شده و به این مسئله جديد توجه می کنید.
به تدریج زنجیره های جدیدی از تصاویر به آن می پیوندند به صورتی که تداعی های افکار از هر نوع که اغلب بی ارزش، مضر و یا حتی ناخوشایند هم هست، جایگزین تداعی های مفید می شود و می توان آنها را بدون خستگی و مانند یک تماشاگر علاقه مند بررسی کرد. آنها مسلما با سرعتی متوسط توسط تداعیهای اصلی دنبال خواهند شد ولی همین روند مجددا (خصوصا در صورتی که ظهور آنها را مساعد سازیم) به وجود خواهد آمد. و بدین ترتیب در شرایط حساس که در جریان آن، وقت خود را تلف میکنیم، این امکان برای ما ایجاد می شود که بدون اشکال کار یادگیری خود را ادامه دهیم.